Kimliğimizin en ayırt edici özelliklerinden olan sesimiz doğumumuzdan itibaren yıllar geçtikçe bizimle birlikte gelişmeye devam eder. Hayatımızın her evresinde yaşımıza ve cinsiyetimize uygun genel özellikleri taşıdığı gibi, hitap ettiğimiz kişi yüzümüzü görmese bile bizi tanıyabileceği şekilde bize özgü özelliklerimizi de taşır.Doğduğumuz yıllarda cinsiyetimizden bağımsız olarak ihtiyaçlarımızın karşılanabilmesi için dikkat çekici bir yüksekliğe sahipken ergenlik dönemiyle birlikte cinsiyetimizin gerektirdiği özelliklere sahip olmaya yani erkek çocuklarda daha kalın ve tok kız çocuklarda daha ince ve tiz çıkmaya başlar ve erişkinlik döneminde cinsiyet özelliklerinin tamamına sahip olur.
Yaşa bağlı ses değişikliklerinde sadece ses tellerinde meydana gelen değişikliklerin etkisi yoktur.
- Sesin ana güç kaynağı olan akciğer kapasitesinde azalma sesin gürlüğünde azalmaya sebep olurken, karın kasları ve genel kasların gerginliğinde azalma olması buna katkıda bulunur.
- Ses tellerini ve bütün solunum yollarını kaplayan salgı bezlerinin yaptığı salgıların karakterinde meydana gelen değişiklikler ses tellerinin sağlıklı, uygun şekilde titreşmesine engel olur.
- Ayrıca ses yolunda yer alan yapılara giden sinir uçlarının sayısında azalma olması sesin kalitesini bozar.
Cinsiyetten bağımsız meydana gelen bu değişiklikler dışında kadın ve erkekte ortaya çıkan farklı sonuçlar da mevcuttur.
Kadınlarda menopoza girilmesi ile birlikte azalan östrojen (kadınlık hormonu) seste kalınlaşma olması ile sonuçlanmaktadır. Ses tellerinde meydana gelen gerginlik kaybı da buna katkıda bulunur. Ayrıca ses tellerinde daha sıklıkla şişlik (ödem) gözlenmektedir.
Erkeklerde ise kas kitlesinde azalmanın daha belirgin olması ve elastikiyet kaybı nedeniyle her iki ses telinin birbirine tam temas ederek kapanması bozularak arada boşluk kalmaya (bowing) bu nedenle de ses pürüzlü ve havalı (hava kaçağı varmış gibi) çıkmaya başlamaktadır.
İnsan hayatında bebeklik döneminde ayırt edici şekilde farklı olmayan ses özellikleri, farklılaştığı erişkinlik döneminden sonra yaşlılık döneminde de birbirine yakın özelliklere sahip olarak döngüsünü tamamlar.
Yaşa bağlı ses değişikliklerinin tedavisinde öncelikle ses terapi teknikleri tercih edilmekle birlikte, tam ses teli kapanmasını elde etmek için ses teli dolgusu (enjeksiyon laringoplasti) tercih edilebilir.
Op. Dr. Ayşe Öznur Akidil
